Κύπρος – Ακόμα υπό κατοχή ακόμα διαιρεμένη
Τον Ιούλιο του 1974 η Τουρκία εισέβαλε στην Κυπριακή Δημοκρατία, παραβιάζοντας τον Καταστατικό
Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τις βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου. Πέρα από τον απέραντο αν-
θρώπινο πόνο και τις τεράστιες υλικές απώλειες που προκλήθηκαν, οι οδυνηρές συνέπειες της εισβολής
και της επακόλουθης βίαιης διαίρεσης και στρατιωτικής κατοχής από την Τουρκία είναι ακόμα αισθητές,
αφού:
• 36,2% του κυρίαρχου εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας βρίσκεται ακόμα υπό παράνομη στρα-
τιωτική κατοχή από την Τουρκία, με την παρουσία χιλιάδων βαριά εξοπλισμένων τουρκικών στρα-
τευμάτων να καθιστούν το κατεχόμενο μέρος της Κύπρου αναλογικά μια από τις πιο στρατιωτικο-
ποιημένες περιοχές του κόσμου.
• 200.000 Ελληνοκύπριοι, περισσότεροι από το ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού, οι οποίοι εκδιώχ-
θηκαν βίαια από το κατεχόμενο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπου αποτελούσαν το 70% πε-
ρίπου του πληθυσμού, στερούνται ακόμα του δικαιώματος επιστροφής στα σπίτια και τις περιουσίες τους.
• Περίπου 1.020 άτομα, πολίτες και στρατιώτες, είναι ακόμα αγνοούμενοι, καθώς η τουρκική πλευρά
αρνείται να συνεργαστεί πλήρως για τη διακρίβωση της τύχης τους.
• Λιγότεροι από 420 Ελληνοκύπριοι και Μαρωνίτες,από τις 20.000 που αριθμούσαν στο τέλος Αυγού-
στου του 1974, παραμένουν εγκλωβισμένοι στα χωριά τους, που είναι ακόμα υπό κατοχή, ζώντας
υπό συνθήκες καταπίεσης και στέρησης.
• Ο δημογραφικός χαρακτήρας της Κύπρου έχει αλλάξει και η πληθυσμιακή ισορροπία έχει αλλοι-
ωθεί, λόγω της παράνομης μαζικής μεταφοράς εποίκων από την Τουρκία στις κατεχόμενες περιο-
χές καθώς και της μετανάστευσης χιλιάδων Τουρκοκυπρίων από το νησί μετά την τουρκική ει-
σβολή. Οι Τουρκοκύπριοι είναι σήμερα πολύ λιγότεροι από τα στρατεύματα και τους εποίκους
από την Τουρκία, αποτελούν δηλαδή τη μειονότητα στις κατεχόμενες περιοχές.
• Συνεχίζονται ο σφετερισμός ελληνοκυπριακών περιουσιών με παράνομες ανοικοδομήσεις σε ελλη-
νοκυπριακή γη και οι παράνομες πωλήσεις περιουσιών Ελληνοκυπρίων που εκδιώχθηκαν από τα
σπίτια τους μετά την τουρκική εισβολή.
• Ανεκτίμητοι εκκλησιαστικοί και αρχαιολογικοί θησαυροί που ανήκουν στην παγκόσμια πολιτιστική
κληρονομιά εξακολουθούν να κινδυνεύουν, ενώ πολλές εκκλησίες, μνημεία, κοιμητήρια και αρχαι-
ολογικοί χώροι έχουν καταστραφεί, βεβηλωθεί ή λεηλατηθεί.
Μια σειρά από ψηφίσματα της Γενικής Συνέλευσης και του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών,
καθώς και ψηφίσματα που υιοθετήθηκαν από άλλους διεθνείς οργανισμούς, αντανακλούν την παγκόσμια
καταδίκη της τουρκικής εισβολής και τις συνακόλουθες επιθετικές ενέργειες εναντίον της Κύπρου. Μέσω
των ψηφισμάτων απαιτείται, μεταξύ άλλων, η αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων, η ασφαλής επι-
στροφή των προσφύγων στα σπίτια τους και η διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων. Επιπρόσθετα,
ζητείται ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των Κυπρίων καθώς και ο σεβασμός της ανε-
ξαρτησίας, της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Κύπρου. Πιο πρόσφατα, το Ευρωπαϊκό
Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σε καταδικαστική απόφασή του κατά της Τουρκίας στις
12 Μαΐου 2014, έκρινε την Κυβέρνηση της Τουρκίας υπεύθυνη για τη μαζική και συστηματική παραβίαση
των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κύπρο.
Διαδοχικοί γύροι συνομιλιών υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών μεταξύ της ελληνοκυπριακής και της
τουρκοκυπριακής κοινότητας για επίλυση του κυπριακού προβλήματος δεν κατέληξαν σε θετικό αποτέλε-
σμα εξαιτίας της αρνητικής στάσης της τουρκικής πλευράς, η οποία κατέχει το κλειδί της λύσης του Κυ-
πριακού. Η ελληνοκυπριακή πλευρά, από την άλλη,παραμένει σταθερή σε θέσεις αρχής, προσέρχεται στο
τραπέζι των συνομιλιών με καλή πρόθεση και στοχευμένες προτάσεις, επιδιώκοντας την απαλλαγή τής
Κύπρου από τα τουρκικά στρατεύματα και την επανένωση της χώρας και του λαού σε ένα σύγχρονο,
λειτουργικό ευρωπαϊκό κράτος.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης εστιάζει τις προσπάθειές του στην επίτευξη μιας συνολικής διευθέτησης του
κυπριακού προβλήματος, που να βασίζεται σταθερά στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνω-
μένων Εθνών, στις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου και στην Κοινή Δήλωση της 11ης Φεβρουαρίου 2014. Μια
τέτοια διευθέτηση θα εναρμονίζεται πλήρως με το ευρωπαϊκό δίκαιο, αξίες και αρχές, και θα περιλαμβάνει
τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ένα σύστημα διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με μία
και μόνη κυριαρχία, μία και μόνη διεθνή προσωπικότητα και μία και μόνη ιθαγένεια. Υπό αυτές τις συνθή-
κες, θα διασφαλίζονται τα δικαιώματα και τα συμφέροντα όλων των Κυπρίων, ενώ η Κύπρος θα αποτελεί
μία σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα, που μπορεί να είναι πολύτιμη για τους Ευρωπαίους, περιφερειακούς και
διατλαντικούς εταίρους της. Στην ουσία, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί τη βέλτιστη διασφάλιση και εγγύηση
για την επανενωμένη Κύπρο και για τον λαό της.
Από τον Μάιο του 2015 οι διαπραγματεύσεις λαμβάνουν χώρα σε ένα συνολικά βελτιωμένο και θετικό-
τερο κλίμα, ενώ έχει επιτευχθεί συναντίληψη σε σημαντικό αριθμό ζητημάτων. Ωστόσο, εξακολουθούν
να υπάρχουν αρκετές διαφορές που δεν έχουν επιλυθεί, ενώ αποφασιστικά θέματα δεν έχουν ακόμη συ-
ζητηθεί επί της ουσίας.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης πιστεύει ότι μια λύση είναι εφικτή, αν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη εμπλακούν
με σοβαρότητα, συζητώντας και υποβάλλοντας εποικοδομητικές προτάσεις για όλα τα εκκρεμή ζητήματα,
ενώ απέχουν από ενέργειες οι οποίες θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο το καλό κλίμα. Η ουσιαστική
συμβολή της Τουρκίας στην υπό εξέλιξη διαδικασία είναι κρίσιμης σημασίας, καθώς η Τουρκία συνεχίζει
να ασκεί έλεγχο στις κατεχόμενες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της παράνομης στάθμευ-
σης δεκάδων χιλιάδων στρατευμάτων, της συνεχιζόμενης εισροής εποίκων από την Τουρκία και της σο-
βαρής οικονομικής εξάρτησης των κατεχόμενων περιοχών.
Αυτό που αναμένεται από την Τουρκία, υποψήφια χώρα για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι να
αδράξει την ευκαιρία που της προσφέρει το παρόν θετικό κλίμα στην Κύπρο, να εγκαταλείψει την αδιάλ-
λακτη στάση της και να συμβάλει εποικοδομητικά στη διαδικασία, λαμβάνοντας υπόψη τα πραγματικά
συμφέροντα όλων των Κυπρίων. Προς τον σκοπό αυτό, η Τουρκία πρέπει να τερματίσει άμεσα την κα-
τοχή και την παρουσία εποίκων στην Κύπρο, να διασφαλίσει την ενότητα της Κύπρου και να συμβάλει
στην αποκατάσταση και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των Κυπρίων.
«Επιδιώκουμε να πετύχουμε μια δίκαιη και βιώσιμη συνολική διευθέτηση
η οποία θα επανενώνει τη χώρα μας και τον λαό της σε ένα σύγχρονο,
λειτουργικό ευρωπαϊκό κράτος, που να διασφαλίζει τις θεμελιώδεις ελευ-
θερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των Κυπρίων.
Αμετάκλητη θέση μας είναι ότι η βέλτιστη εγγύηση για την επανενωμένη
Κύπρο και ολόκληρο τον λαό της είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση και μια λύση
που θα είναι πλήρως εναρμονισμένη με το ευρωπαϊκό δίκαιο, αξίες και
αρχές.
Η Κύπρος μπορεί να καταστεί μια πατρίδα ειρηνικής συνύπαρξης και ευη-
μερούσας συνεργασίας μεταξύ όλων των πολιτών της προς όφελος των
νεώτερων γενεών, καθώς και λαμπρό παράδειγμα εθνοτικής, πολιτιστικής,
θρησκευτικής και γλωσσικής συνεργασίας».
Νίκος Αναστασιάδης
Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας
About Author
