“20 Ερωτήματα με αφορμή την Λίστα της Σαγκάης” για τα ελληνικά ΑΕΙ.
Σε αυτή την χώρα η εύκολη και επιφανειακή συνάμα κρίση και επίκριση είναι ο κανόνας. Κορυφαίο παράδειγμα η Λίστα της Σαγκάης με την διεθνή κατάταξη των πανεπιστημίων. Διαβάζουμε τίτλους από τους πιο ήπιους: “Λίστα της Σαγκάης 2012: Κάτω από τη βάση τα ελληνικά πανεπιστήμια”, “Σε «χαμηλές» θέσεις τα ελληνικά ΑΕΙ”. Το Καποδιστριακό και το ΑΠΘ βρίσκονται στα 400 καλύτερα στον κόσμο και αυτό θεωρείται αποτυχία στην Ελλάδα! Τονίζεται μάλιστα η αποτυχία του πρώτου να μείνει στα 300 καλύτερα όπου ήταν πέρυσι.
Ερωτήματα προς τους κρίνοντες:
Καταλαβαίνει κανείς ότι είναι θαύμα να βρίσκονται εκεί με τις ελληνικές συνθήκες;
Πόσο μεγάλο επίτευγμα είναι να βρίσκονται ακόμα εκεί παρά τις δραματικές μειώσεις στην χρηματοδότηση;
Ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια δεν έχουν δίδακτρα και δωρεάν εστίες, σίτιση και βιβλία με αποτέλεσμα να έχουν απειροελάχιστα έσοδα σε σύγκριση με τα ιδρύματα της λίστας;
Ότι τα εν λόγω ιδρύματα και άλλα ελληνικά περνούν στην λίστα πάνω από 3000 αμερικανικά πανεπιστήμια και πάρα πολλά άλλων βιομηχανικών χωρών;
Ότι χώρες με πολύ μεγαλύτερη ανάπτυξη, πιο πλούσιες και βιομηχανικές ή με μεγαλύτερο πληθυσμό δεν έχουν πολύ μεγάλες επιτυχίες;
Ότι τα μεγέθη πρέπει να είναι συγκρίσιμα για να κρίνεις; δεν θα βγάλω συμπεράσματα για το άλμα δύο ανθρώπων μετρώντας μόνο το πόσο ψηλά φτάνουν! θα μετρήσω και το ύψος τους!
Η επιφανειακή μελέτη της λίστας δεν είναι κατακριτέα; δεν θα έπρεπε να δούμε και τα αναλυτικά στοιχεία της Λίστας της Σαγκάης που λένε πχ για το ΑΠΘ ότι:
Αναλογία διδασκόντων/φοιτητών: κατάταξη 678 σε 679 πανεπιστήμια
Ετήσια έσοδα: κατάταξη 665 σε 683 πανεπιστήμια
Ετήσια έσοδα ανά φοιτητή: κατάταξη 668 σε 669 πανεπιστήμια
Αυτά να νούμερα δεν λένε κάτι σημαντικό; Το ότι είναι στα 400 καλύτερα με τα χειρότερα παγκόσμια έσοδα?
Μήπως η πιο σωστή λίστα για την αποτελεσματικότητα θα ήτανε η διαίρεση της θέσης με τα έσοδα του κάθε ιδρύματος?
Γνωρίζουν όταν μιλούν για συγκρίσεις με το Harvard ότι έχει endowment (μετρητά) γύρω στα $40 δισεκατομμύρια?
Γνωρίζουν ότι στις σχετικές λίστες των ετεροαναφορών και δημοσιεύσεων με δεδομένα όλα τα παραπάνω προβλήματα η θέση των Ελλήνων ερευνητών σε ελληνικά ιδρύματα είναι μέσα στις 20 πρώτες στον κόσμο? αλλά αυτές οι λίστες δεν ενδιαφέρουν κανέναν…
Ότι για να γίνουν αυτές οι δημοσιεύσεις ο Έλληνας ερευνητής πρέπει να πληρώσει από τον “παχυλό” μισθό του Επίκουρου που είναι 1200 ευρώ το μήνα (μετά από minimum 10 χρόνια σπουδών που απαιτούνται για αυτή την δουλειά) τόσο τα συνέδρια που πρέπει να πάει για την διάχυση, όσο και φυσικά όλα τα submission fees αλλά και να αγοράσει τα δεδομένα που θα του χρειαστούν; δεν μιλώ φυσικά για επιστήμες που χρειάζονται εργαστήρια, όργανα, υλικά, κλπ όπου η κατάσταση είναι φυσικά ακόμα χειρότερη.
Γιατί συνεχίζεται ο μύθος των πάρα πολλών πανεπιστημίων στην Ελλάδα? σε σύγκριση με τι είναι “πάρα πολλά”; με το μηδέν; με το 1000; Τα ΑΕΙ είναι 21 και όχι 40 όπως λένε. Τα υπόλοιπα ίσως είναι τα ΤΕΙ. Ακόμα και 40 αν είναι σε μια χώρα 11 εκατομμυρίων είναι πολλά? Στην Αμερική υπάρχουν 3500 πανεπιστήμια 4ετούς φοίτησης, πολλαπλάσια αναλογικά με τα ελληνικά. Ο Καναδάς όπου έκανα τις μεταπτυχιακές/διδακτορικές σπουδές μου έχει 83 πανεπιστήμια με τριπλάσιο πληθυσμό από εμάς άρα είναι πολύ χειρότερα(;) και μάλιστα public-funded. Σίγουρα υπάρχουν τμήματα που δεν έχουν ζήτηση πια και για αυτά πρέπει να γίνει κάτι.
Μετράει στα στατιστικά κανείς ότι στο ΔΠΘ διδάσκω 8 μαθήματα ενώ διεθνώς οι συνάδελφοί μου στην top-λίστα μόνο 2-3?
Το ότι δουλεύοντας πέρυσι προσκεκλημένος στο Ross School of Business του University of Michigan ως Visiting Scholar ότι χρειαζόμουν από δεδομένα το ζητούσα από τον “Mike the data guy” δωρεάν, γρήγορα και χωρίς κόπο;
Το ότι οι συνδρομές μου σε επιστημονικά περιοδικά είναι περιορισμένες, διακόπτονται συνεχώς λόγω μη-πληρωμής των συνδρομών από το ελληνικό πανεπιστήμιο?
Πότε θα αρχίσουμε να στηρίζουμε έστω το μηδαμινό βήμα προόδου που γίνεται εδώ έτσι ώστε να φαίνεται και στο εξωτερικό; αντί αυτού δυσφημούμε την χώρα μας πάντα και παντού. Τι γνώμη σχηματίζει ο ξένος βλέποντας αυτά τα δημοσιεύματα για την χώρα μας; Οι επενδυτές από το εξωτερικό ζητούν χρήματα και φορείς για R&D στις 3 πρώτες προϋποθέσεις τους για ‘Άμεσες Ξένες Επενδύσεις. Τα άλλα είναι σταθερό φορολογικό και πολιτικό σύστημα. Δεν ζητούν χαμηλούς μισθούς γιατί τότε Γερμανία και Σουηδία δεν θα παρήγαγαν τίποτα απολύτως.
Σε ποια χώρα οι μισθοί των πανεπιστημιακών έχουν όριο τον μισθό του Γενικού Γραμματέα; ενός μη-εκλεγμένου διοικητικού υπαλλήλου που δεν χρειάζεται καν να έχει πτυχίο για να πάρει την θέση αυτή με κομματικά κριτήρια; από πού κι ως πού ο ΓΓ είναι το benchmark για την επιστήμη; τι λογική είναι αυτή στην Ελλάδα;
Εφόσον είναι τόσο χάλια τα ελληνικά πανεπιστήμια, τότε γιατί δεν πιέζουμε όλοι για αύξηση στην χρηματοδότησή τους ώστε να γίνουν καλύτερα; γιατί δεν κατηγορούν τις διαρκείς μειώσεις μισθών στους πανεπιστημιακούς; στο κάτω-κάτω είμαστε προϊόντα αυτών των «καλών πανεπιστημίων» του εξωτερικού σχεδόν όλοι! είτε ΗΠΑ, είτε Καναδά, είτε Ευρώπης. Από εκεί προερχόμαστε και μάλιστα μας καλούν κατά καιρούς να διδάξουμε ή να κάνουμε έρευνα επί τόπου γιατί εξ αποστάσεως συνεργαζόμαστε ούτως ή άλλως. Αυτά τα άριστα πανεπιστήμια μας εκπαίδευσαν άρα κάτι άλλο φταίει ΑΝ είναι κακά τα ελληνικά πανεπιστήμια.
Τι πιθανότητα έχει το άρθρο αυτό να δημοσιευτεί και να προβληθεί όσο και οι άκριτες κρίσεις “μετεξεταστέα τα ελληνικά πανεπιστήμια”;
Ερωτήσεις Bonus:
Bonus 1: Πώς γίνεται και από τα “χάλια” αυτά ελληνικά πανεπιστήμια τόσοι και τόσοι φοιτητές μας γίνονται δεκτοί για μεταπτυχιακά μέσω των συστατικών μας επιστολών στα πανεπιστήμια του top-100 και διαπρέπουν εκεί;
Bonus 2: Πώς γίνεται και οι απόφοιτοί μας με μεταπτυχιακά και διδακτορικά να βρίσκουν δουλειά σε πανεπιστήμια που είναι σε πολύ καλές θέσεις στην λίστα ή σε πολύ σημαντικές θέσεις σε ξένες πολυεθνικές επιχειρήσεις στο εξωτερικό και σε διεθνείς οργανισμούς;
Περικλής Γκόγκας,
Επίκουρος Καθηγητής
Οικονομικής Ανάλυσης και Διεθνών Οικονομικών
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
About Author
